غاصبان اصلی افشا نشدند یکشنبه ۲۸ میزان ۱۳۹۲ - فرزاد کمیسیون ویژه‌ی مطالعه و بررسی اعمال حکومت در مجلس نمایندگان، پس از فشار‌های بسیار، بخشی از فهرست غاصبان زمین را اعلام کرد. بر بنیاد آمار ارایه شده از سوی کمیسیون ویژه‌ی مجلس، غاصبین بزرگ زمین شامل ۱۹ تن می‌باشند که چهارصد و شش هزار و ۳۰۰ و شصت جریب زمین را در مناطق مختلف کشور غصب کرده‌اند. این کمیسیون هم‌چنین گفته است که اسناد و مدارک ارایه شده به آن‌ها نشان می‌دهد که ۱۹۴ تن دیگر نیز متهم هستند که از یک‌هزار تا ده‌هزار جریب زمین را غصب کرده‌اند. به‌گفته کمیسیون ویژه، رقم غصب زمین‌ها توسط ۱۹۴ تن به چهارصدوچهل و هشت هزارو ۹صد و ۸۴ جریب زمین می‌رسد. زلمی مجددی، رییس کمیسیون ویژه‌ی مجلس، به روز شنبه در نشست عمومی بیان داشت که فهرستی از متهمان به غصب زمین‌های دولتی و ایجاد شهرک‌های غیرقانونی از سوی اداره‌های مختلف حکومتی به آنان رسیده و شامل کل غاصبان- مقام‌های دولتی و افراد زورمند- نمی‌باشد. مجددی گفت یوسف پشتون، مشاور رییس‌جمهور نیز تایید کرده است که ‌آن‌عده از غاصبین زمین که در حکومت نقش داشته‌اند، شامل فهرست ارایه شده از جانب حکومت نیستند. کمیسیون ویژه، زمین‌های غصب‌شده‌ی دولتی را یک‌میلیون و دوصدو هفتادونو هزار و ۷۰۸ جریب گفته که توسط ۱۵ هزارو ۸۰۰ و ۳۲ فرد و ۱۳۹ واحد دومی و سومی اداره‌های دولتی در مرکز و ولایات غصب شده است. کمیسیون ویژه‌ی مجلس وزارت زراعت، انکشاف شهری و شهرداری کابل را متهم ساخت که گزارش کامل از غاصبین زمین را به دسترس آن‌ها قرار نداده است. هرچند مجددی بیان کرد که فهرست غاصبین زمین بر بنیاد اسناد ارایه شده از سوی نهادهای دولتی تهیه شده اما تاکید کرد که نقص‌هایی در گزارش آن‌ها وجود دارد. فهرستی ۱۹ تن از غاصبین بزرگ زمین که بیشتر از ده‌هزار جریب زمین را غصب کرده‌اند: ۱- ورثه محبوب حیات‌خان، شخص متنفذ، از ولایت هلمند، ولسوالی گرشک، ۹۵ هزار جریب زمین زراعتی، تاریخ غصب ۱۳۷۵٫ ۲- حاجی جانان ولد محمدحنیف، متنفذ، نیمروز، ولسوالی دل‌آرام، ۴۷ هزار جریب زمین زراعتی، تاریخ غصب ۱۳۸۳٫ ۳- عبدالسلام پلنگ ولد پلنگ، متنفذ، بلخ، حیرتان، ۳۵ هزار جریب زمین بکر و بایر، تاریخ غصب ۱۳۸۰، دارای قباله‌ی جنبشی. ۴- حاجی پیرمحمد ولد حاجی امیرجان، متنفذ، ارزگان، مرکز گرشک، ۱۵ هزار و ۸۰۰ و ۷۴ جریب زمین بکر و بایر، قباله‌ی جعلی. ۵- کبیر ولد گجرخان، متنفذ، نیمروز، دل‌آرام، ۱۷ هزار جریب زمین، تاریخ غصب ۱۳۸۳، بدون قباله. ۶- مولاداد ولد عبدالحق، متنفذ، نیمروز، دل‌آرام، ۱۵ هزار جریب زمین زراعتی، تاریخ غصب ۱۳۸۳، بدون قباله. ۷- عبدالکبیر ولد تورخان، فرمانده جهادی، تخار، رستاق، ۱۵ هزار جریب زمین بکر و بایر، تاریخ غصب ۱۳۸۰، ساحه زراعتی و مسکونی، بدون قباله. ۸- سید اسحاق گیلانی ولد شیرآغا گیلانی، نماینده سابق مجلس نمایندگان، ننگرهار، کوس کنر، ۱۵ هزار جریب، تاریخ غصب ۱۳۸۳٫ ۹- ناظم خان ولد شیرمحمد خان، متنفذ، خوست، اسماعیل‌خیل، ۱۴ هزار و ۹صد و۹۰ جریب زمین زراعتی، تاریخ غصب ۱۳۷۵٫ ۱۰- سید محمدخان ولد عیسی‌خان، متنفذ، نیمروز، دل‌آرام، ۱۳ هزار و ۵۰۰ جریب زمین زراعتی، تاریخ غصب ۱۳۸۳٫ ۱۱- نیک‌محمد وفا ولد فقیرمحمد، متنفذ، بلخ، نهر شاهی، ۱۲ هزار و یک‌صد جریب زمین بکر و بایر، تاریخ غصب ۱۳۵۹٫ ۱۲- منجم حاجی نظرمحمد، متنفذ، کابل، بگرامی، ۱۰ هزار و ۸۰۰ و ۹۶ جریب زمین، تاریخ غصب ۱۳۷۰، اسناد ندارد، اما جنت گل کوچی اسناد آورده که گویا آن ساحه مربوط به شهرک وی است. ۱۳- حاجی محمدنادر ولد عمراخان، متنفذ، هلمند، گرم سیر، ده‌هزار جریب زمین، بدون سند. ۱۴- محمدظریف ولد محمدعمرخان، متنفذ، بادغیس، شهرنو، ده‌هزار جریب زمین علفجر، سال غصب ۱۳۸۸٫ ۱۵- میراحمد ولد محمدانور، متنفذ، سرپل، گوسفندی، ده‌هزار جریب زمین علفچر، ۱۳۸۸، بدون سند. ۱۶- نورعلی ولد محمدعلی، متنفذ، بلخ، نهر شاهی، ده‌هزار جریب زمین سال غصب ۱۳۷۶، قباله‌ی جنبشی. ۱۷- ورثه قربان ولد ملابابا، بلخ، نهر شاهی، ده‌هزار جریب زمین بکر و بایر، ۱۳۷۶، قباله‌ی جنبشی. ۱۸- حاجی موسی ولد خدای‌نظر، فرمانده جهادی، ننگرهار، کوس کنر، ده‌هزار جریب زمین زراعتی، ۱۳۸۱٫ به همین ترتیب، در فهرست کسانی‌که از یک هزار تا ده‌هزار جریب زمین را غصب کرده‌اند، سید منصوری نادری رهبر اسماعیلیان افغانستان نیز به چشم می‌خورد که گفته شده بیشتر از ۵ هزار جریب زمین توسط وی غصب شده است. هم‌چنین در فهرست ۱۹۴نفری، نام برخی افراد و فرماندهان جهادی نیز آمده است. کمیسیون ویژه هم‌چنین نام برخی شهرک‌های رهایشی را یاد‌آور شد که در ساحات زمین‌های غصب‌شده ساخته شده‌اند و یا هم شهرک‌های‌شان مجوز قانونی ندارد. در همین حال، برخی از اعضای ناراضی کمیسیون ویژه‌ی مجلس مدعی هستند که بیشتر زمین‌های غصب‌شده توسط فرمان رییس‌جمهور و نزدیکان او بوده است. قربان کوهستانی می‌گوید که رییس‌جمهور کرزی ۳۲ هزار جریب زمین را که قباله‌ی شرعی دارد، در فرمانی به افراد دیگر داده است. به‌گفته‌ی وی نمونه‌های بسیاری وجود دارد که رییس‌جمهور در پای بسیاری از فرمان‌‌ها امضا کرده که زمین‌های مردم بوده و دارای قباله‌ی شرعی بوده است. هرچند برخی از نمایندگان مجلس از فعالیت کمیسیون ویژه در اعلام نام غاصبین زمین استقبال کردند، ولی شمار دیگر از آن‌جایی که نام برخی مقام‌های دولتی که گفته شده در غصب زمین‌ها دست داشته‌اند، در فهرست نبوده است، از آن انتقاد کردند. با این‌حال، رییس مجلس نمایندگان از اعضای این مجلس خواست تا پس از بررسی‌های‌شان، برخی از مقام‌های دولتی را که از سپردن معلومات به کمیسیون ویژه خودداری کرده‌اند، برای پاسخگویی به این مجلس فراخوانند.